W dniu 30 grudnia 2019 roku Sędzia Sądu Okręgowego we Wrocławiu Ewa Rudkowska–Ząbczyk wydała wyrok w procesie cywilnym o naruszenie dóbr osobistych, który nie tylko niektórzy mogą nazwać “patowyrokiem”, ale który ośmiesza i pozbawia zaufania do wykonywania zawodu sędziowskiego. Niewątpliwie dzięki tej Sędzi pojawi się dyskusja, że takie wyroki rozzuchwalają hejterów i siewców mowy nienawiści, czy też zwykłych przestępców, którzy pomówieniem lub zniewagą uwłaczają godności innego człowieka, do jeszcze większej agresji.

Z całą pewnością znajdą się tacy, którzy uznają za haniebne, że Sędzia, która ma walczyć z hejtem, swoimi orzeczeniami rozzuchwala społeczeństwa do hejtu, mowy nienawiści, agresji bo wobec takich wyroków ubliżanie i obrażanie po prostu się opłaca.

Być może znajdą się też tacy, którzy po lekturze uzasadnienia wyroku tej Sędzi stwierdzą, że nie ma sensu w sposób legalny bronić swojego dobrego imienia i lepiej jest spróbować samosądu. Już samo dywagowanie, że jakikolwiek wyrok może mieć taki wydźwięk sprawia, że być może mamy najlepszy przykład tego, co złośliwi nazywają patologią wymiaru sprawiedliwości.

O prawdopodobieństwie szkodliwości takiego orzecznictwa możliwa będzie krytyka Sędzi nie tylko z powyższego powodu. Przede wszystkim również dlatego, że poza orzekaniem dorabiała na wydziale prawa Uniwersytetu Wrocławskiego. Jest również autorką publikacji o tytule ‘Pisemne czynności procesowe w postępowaniu cywilnym”, która została wydana w 2008 roku. Osoba z takim dorobkiem zawodowym winna wykazywać się większą empatią na sprawiedliwość społeczną, której najwidoczniej mogło w tym wyroku po prostu zabraknąć.

Właścicielka luksusowego salonu fryzjerskiego kontra właściciel firmy, w której dorabiała

Sprawa dotyczyła kobiety prowadzącej luksusowy salon fryzjerski, która wobec swojego byłego zleceniodawcy publikowała na portalu facebook komentarze, że jest jebanym złodziejem.

Rzecz dotyczyła sytuacji, w której kobieta w ramach umowy zlecenia dorabiała u tego przedsiębiorcy. Jak wynika z uzasadnienia wyroku jej obowiązkiem było wpisywać przepracowane godziny i składać podpisy przy tych godzinach na liście. Kobieta tego nie robiła więc firma nie mogła naliczyć jej wynagrodzenia bo nie było wiadomo ile właściwie przepracowała.

Mimo, że firma wzywała ją by się stawiła i uzupełniła braki formalne to kobieta uporczywie tego nie robiła. Gdy nie dostała pieniędzy na konto zaczęła wypisywać pomówienia i zniewagi na portalu facebook nazywając właściciela firmy jebanym złodziejem. Człowieka, a nie firmę z którą podpisała umowę. Mężczyzna żądał w powództwie kwoty 25 tysięcy złotych za naruszenie jego dóbr osobistych oraz przeprosiny w lokalnej gazecie.

Wyrok: WINNA!

Sędzia wydała wyrok, w którym stwierdza winę kobiety. Stwierdziła jej zamiar zaszkodzenia mężczyźnie. Sędzia Ewa Rudkowska–Ząbczyk tak przyznaje rację pomówionemu i znieważonemu mężczyźnie:

Należy przyznać rację powodowi, który twierdzi, że powyższa publikacja zawierała elementy mogące naruszyć jego dobra osobiste. Dotyczy to w szczególności godności (czci wewnętrznej) rozumianej jako poczucie własnej wartości i oczekiwania szacunku ze strony innych ludzi. Sporną wypowiedź można też objąć szeroko obecnie rozumianym pojęciem naruszenia dobrego imienia (czci zewnętrznej), w którym zawiera się przypisanie danej osobie właściwości (np. nieuczciwość) lub postępowania, które mogą poniżyć je w opinii publicznej. W konstatacji uznać należy, że publikacja przytoczonego komentarza mogła naruszyć powyższe dobra osobiste albowiem zawarte w wypowiedzi pozwanej treści były obraźliwe i poniżające i mogły wywołać negatywne odczucia i oceny u każdego przeciętnego, rozsądnie myślącego odbiorcy.

i następnie Ewa Rudkowska – Ząbczyk dodaje:

Materiał dowodowy zgromadzony w niniejszym postępowaniu zdaniem Sądu nie dawał podstaw do uznania, aby pozwana, nazywając powoda „złodziejem”, powoływała się na prawdziwe wiadomości, ani aby jej działanie miało na celu ochronę jej dobra.

Po czym Sędzia wyjaśnia:

W ustalonych okolicznościach sprawy nie sposób uznać także, aby dokonanie przez pozwaną spornego wpisu miało służyć ochronie jej interesu. W tamtym czasie pozwana dążyła do uzyskania wypłaty wynagrodzenia, jednak nie wykazała w sprawie, aby zastosowany do tego środek był jedynym, jakim wówczas dysponowała.

Wręcz przeciwnie, pozwana nie twierdziła, aby wzywała Spółkę do zapłaty ustnie lub pisemnie, aby występowała lub chociaż przygotowywała się do dochodzenia swoich roszczeń na drodze sądowej, czy wreszcie aby Spółka faktycznie odmówiła jej wypłaty wynagrodzenia. Z ustaleń faktycznych poczynionych w sprawie wynika, że zaniechania w tym zakresie z pewnością wynikały z tego, że pozwana była wówczas na etapie uzupełniania formalności związanych z brakiem jej podpisów na listach obecności.

Realizacja powyższego obowiązku niewątpliwie wiązała się z dodatkowym obciążeniem organizacyjnym dla pozwanej, które nie musiało jej przypaść do gustu, ale na które się zgodziła podpisując umowy i które z pewnością nie usprawiedliwiała zaniechania podjęcia legalnych działań zmierzających do dochodzenia swoich roszczeń, a tym bardziej do ograniczenia się do obraźliwego skomentowania osoby powoda

i dodaje:

Ustalony stan faktyczny sprawy pozwala także na przypisanie pozwanej negatywnej motywacji działania. Zdaniem Sądu zamieszczenie zaskarżonego komentarza miało wyłącznie na celu obrażenie i poniżenie powoda, jak również – co wynika z analizy wpisów na forum – odwiedzenie innych osób od podjęcia potencjalnej współpracy ze Spółką.

Rozważając kwestię bezprawności wypowiedzi nie można pomijać, że w niniejszej sprawie została ona zamieszczona na portalu społecznościowym. Właściwości takiego dyskursu i charakter jego ekspresji uzasadniają większe niż przeciętne przyzwolenie na ostrzejsze, często skrótowe, dobitne i przejaskrawione opinie (por. wyrok Sądu Najwyższego z 8 lipca 2011 r., IV CSK 665/10, OSNC 2012, nr 2, poz. 27, wyrok Sądu Najwyższego z 8 marca 2012 r., V CSK 109/11, OSNC 2012, nr 10, poz. 119).

Specyfika tego forum polega przede wszystkim na stworzeniu szerokiej możliwości otwartej oraz nieskrępowanej wymiany poglądów i ocen, a swoboda wypowiadania opinii – pomimo związanych z nią zagrożeń – ma niezaprzeczalną wartość. W okolicznościach niniejszej sprawy wypowiedź pozwanej przekroczyła jednak dopuszczalną formułę, co stworzyło potrzebę udzielania powodowi ochrony przed naruszeniami jego dóbr osobistych.

Zdaniem Sądu w niniejszej sprawie działanie pozwanej było nie tylko bezprawne, ale i zawinione. Jak już wyżej podniesiono pozwana dokonując wpisu kierowała się niskimi motywacjami. Już sama treść komentarza ewidentnie wskazuje, że poza wolą dokuczenia powodowi, obrażenia go i poniżenia, pozwanej nie towarzyszyła chęć załatwienia sporu powstałego na tle wypłaty wynagrodzenia.

Niewątpliwie tego typu komentarzom sprzyja formuła „anonimowości” zachodząca przy zamieszczaniu treści na portalach społecznościowych. Jednak bez wątpienia, o czym była już mowa wyżej, także tego typu dyskurs ma swoje granice wyznaczane ochroną dóbr osobistych innych osób.

Pozwana ramy te przekroczyła, przy czym uczyniła to z pełną świadomością skutków, jakie w sferze dóbr osobistych powoda zamieszczony komentarz wywołał

i konkluduje:

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, że działanie pozwanej naruszyło w sposób bezprawny dobro osobiste powoda w postaci jego czci i godności. Wbrew twierdzeniom powoda wiarygodność nie stanowi oddzielnego dobra osobistego człowieka, ale można uznać, że zawiera się w pojęciu dobrego imienia w postaci właściwości danej osoby.

dodając:

Należy zauważyć, że powód w całości wygrał sprawę w zakresie żądania niemajątkowego, natomiast z żądaniem majątkowym utrzymał się jedynie w 4%.

Wygrałeś proces? To zapłać przegranej stronie za adwokata

Po takiej tyradzie na kobiecie, która w ocenie Sędzi w sposób ewidentny dokonała naruszenia dóbr osobistych mężczyzny, można się spodziewać wyroku adekwatnego do opisanego przez samą Sędzię czynu, prawda?

Nic bardziej mylnego. Ewa Rudkowska – Ząbczyk wobec wszystkiego co wyżej napisała decyduje, że zamiast 25 tysięcy pomówiony i znieważony mężczyzna otrzyma tylko 1 tysiąc złotych. Nie zasądziła jednak przeprosin w gazecie oraz zamiast 25 tysięcy złotych tylko jeden tysiąc złotych.

I do tego momentu ten wyrok można by jeszcze oceniać w ramach niesprawiedliwości, ale mieszczący się w granicach dobrych obyczajów i sprawiedliwości społecznej.

Otóż Ewa Rudkowska – Ząbczyk decyduje, że mężczyzna którego dobra osobiste zostały naruszone w wyniku stwierdzonych przez Sąd określeń opublikowanych przez właścicielkę luksusowego salonu kosmetycznego, ma zwrócić pozwanej koszty wynajętego przez nią adwokata, które wynoszą 2897,00zł.

Czyli Sędzia Ewa Rudkowska – Ząbczyk zasądza od pozwanej na rzecz powoda 1000zł, a jednocześnie nakazuje powodowi by oddał pozwanej 2897zł za to, że pozwana wynajęła adwokata by się bronić w procesie, który przegrała.

W rezultacie kobieta nazwała mężczyznę jebanym złodziejem, ten mężczyzna ją pozwał, wygrał proces i ma jej zapłacić 1897zł. Czy to ma sens?

Jak Sędzia uzasadnia tę skandaliczną i budzącą w opinii publicznej ohydę decyzję?

Obie strony poniosły przy tym koszty zastępstwa prawnego w kwocie 3600,00 zł w zakresie żądania majątkowego i 720,00 zł w zakresie żądania niemajątkowego (łącznie 4337,00 zł) wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa (17,00 zł). Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, że powód powinien zwrócić pozwanej koszty zastępstwa prawnego poniesione przez nią z tytułu obrony przed roszczeniem majątkowym (3617,00 zł), a pozwana powinna zwrócić powodowi koszty zastępstwa prawnego poniesione przez niego z tytułu dochodzenia roszczeń niemajątkowych (720,00 zł). W ten sposób Sąd zasądził od powoda na rzecz pozwanej kwotę 2897,00 zł stanowiącą różnicę powyższych kwot, tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Jakiekolwiek Sędzia Ewa Rudkowska-Ząbczyk ma mniemanie o swoim wyroku i treści sporządzonego uzasadnienia nic nie zmieni faktu, że kobieta zarobiła 1897 złotych na tym, że nazwała publicznie mężczyznę jebanym złodziejem. To jest jedyny przekaz i walor edukacyjny jaki Sędzia osiągnęła swoim wyrokiem. Społeczeństwo z całą pewnością, w jakiejś części, uzna, że warto naruszać czyjeś dobra osobiste, warto pomawiać lub znieważać bo w razie czego Sąd w imieniu rzeczpospolitej zasądzi odpowiednik minimalnej krajowej na rzecz hejtera.

Pokrzywdzony zapowiedział apelację i liczy na zdrowy rozsądek i poczucie przyzwoitości nowego składu sędziowskiego. Czytelnicy Czasu Finansów w swoich zgłoszeniach do redakcji często wyrażają rozczarowanie treściami uzasadnień wyroków zarówno pierwszych, jak i kolejnych instancji. Istnieje zatem podejrzenie, że naszego czytelnika może spotkać przykra niespodzianka i Sąd Apelacyjny podtrzyma irracjonalną decyzję Sędzi Rudkowskiej-Ząbczyk.

Czy będzie to coś zaskakującego? Pamiętajmy, że podobnej niesprawiedliwości doświadczyła niedawno sędzia Trybunału Konstytucyjnego Krystyna Pawłowicz, która pozwała Jerzego Owsiaka za naruszenie jej dóbr osobistych również ostrymi wypowiedziami. Sąd wówczas uznał winę Owsiaka, ale kosztami adwokata Owsiaka obciążył pokrzywdzoną Pawłowicz. Różnica w tych wyrokach polega na tym, że w przypadku Owsiaka doszło do umorzenia, a w tym przypadku Sędzia przecież jednoznacznie wskazała na winę hejterki.

Czy Temida w tym przypadku była ślepa, czy może głupia?

Tego rodzaju wyroki nie mają żadnego moralnego usprawiedliwienia. W ocenie szeroko rozumianej opinii publicznej, ale również zapewne w rozumieniu samej hejterki, żadna kara jej nie spotkała za to, że innego człowieka publicznie znieważa i pomawia. Jeśli rolą Sądów jest dawanie dobrego przykładu, wydawanie sprawiedliwych wyroków to ten raczej nie mieści się w tych kategoriach.

Takiemu orzecznictwu bliżej do siewców hejtu i nagradzania za łamania prawa. Trudno bowiem w ramach logicznego rozumowania uznać, że Sędzi mogło się wydawać, że nagrodzenie sprawczyni hejtu, że zarobi odpowiednik minimalnej krajowej netto, nauczy ją, aby więcej nie naruszać czyichś dóbr osobistych.

Takie orzeczenia mogą przekonywać ofiary, że nie warto iść do sądu i marnować czas na kilkunastumiesięczne procesy, czy wieloletnie procesy tylko lepiej samemu dokonać samosądu na sprawcy hejtu. Jeśli Sędzia Ewa Rudkowska-Ząbczyk swoim wyrokiem chciała taki cel osiągnąć to można założyć, że osiągnęła sukces!

Redakcja Czasu Finansów odradza jednak stosowanie samosądów. Jednak widząc takie wyroki i takie uzasadnienia jak w tej sprawie trudno się ludziom dziwić, że w wulgarnych słowach oceniają osoby, które zajmują się sądownictwem. Niewykluczone, że w tym przypadku taka krytyka byłaby słuszna.

Tym bardziej, że można domniemać, że jeśli wobec tej sędzi ktoś by użył takich słów i w procesie sądowym usłyszałaby taki wyrok jaki sama wydała to uznałaby to za coś czego w cenzuralnych słowach określić nie sposób.

Czytając takie uzasadnienia nie można się też dziwić popularności programu TVP o nazwie “Kasta”, w którym reporterzy Telewizji Polskiej ujawniają patologię polskiego sądownictwa. Można domniemać, że kanwa tego wyroku, również może znaleźć się w kręgu zainteresowania programu “Kasta” i z pewnością byłby to ciekawy odcinek zarówno w kwestii reportażu, jak i fabularnego paradokumentu. Chociaż trudno sobie wyobrazić co scenarzyści mogliby wymyślić, aby udziwnić ten wyrok lub by go jeszcze bardziej odkleić od dobrych obyczajów i zasad współżycia społecznego.

Jeżeli uczestniczyliście jako strona w jakimś procesie, w którym orzekała Sędzia Ewa Rudkowska-Ząbczyk i macie w sobie poczucie niesprawiedliwości wyroku lub jego uzasadnienia to koniecznie skontaktujcie się z redakcją Czas Finansów na adres email redakcja@czasfinansow.pl i nam o tym opowiedzcie. Być może opowiemy opinii publicznej Twoją historię.